Respublika fənn olimpiadaları uzun illərdir ki, Azərbaycanın təhsil sisteminin mühüm komponentlərindən biri kimi fəaliyyət göstərir. Bu tədbirlər təkcə şagirdlərin biliklərini yoxlamaq üçün bir vasitə deyil, həm də onların potensialını üzə çıxaran, yaradıcı və analitik düşüncə qabiliyyətlərini inkişaf etdirən bir platformadır. Təhsil eksperti Kamran Əsədovla bu mövzuda geniş müsahibəni təqdim edirik.
Kamran Əsədov bildirir ki, respublika fənn olimpiadalarının əsas məqsədi istedadlı şagirdləri müəyyən etmək, onların inkişafını dəstəkləmək və elmi yaradıcılığa təşviq etməkdir:"Olimpiadalar ölkə daxilində bilik yarışmasının təşkil olunması ilə yanaşı, şagirdlərin elmə marağını artırır. Eyni zamanda, bu yarışlar gələcəkdə müxtəlif sahələrdə liderlik edə biləcək intellektual gənclərin yetişdirilməsinə xidmət edir."
Ekspert əlavə edir ki, bu tədbirlər şagirdlər arasında sağlam rəqabət mühiti yaradır və onları daha çox çalışmağa həvəsləndirir:“Olimpiadalar vasitəsilə şagirdlər öz bilik səviyyələrini yoxlaya, həmyaşıdları ilə müqayisə edə bilirlər. Bu, onlarda özünəinamı artırır və daha böyük hədəflər qoymağa kömək edir.”
Kamran Əsədov respublika fənn olimpiadalarının şagirdlərin müxtəlif sahələrdə inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərdiyini vurğulayır:
“Olimpiadalar şagirdləri dərin elmi biliklər əldə etməyə təşviq edir. Bu yarışlarda iştirak etmək üçün yalnız məktəb proqramı ilə kifayətlənmək mümkün deyil. Şagirdlər əlavə mənbələrdən öyrənir, çətin sualları həll etməklə tədqiqat bacarıqlarını inkişaf etdirirlər.”
“Olimpiadalar şagirdlərin təkcə əzbər biliklərə deyil, analitik və yaradıcı düşüncə qabiliyyətlərinə əsaslanmasını tələb edir. Riyaziyyat, fizika, kimya kimi fənlərdə verilən çətin suallar məhz bu bacarıqları inkişaf etdirməyə yönəlib.”
"Olimpiadalar intellektual mühit yaradır və şagirdlər bu mühitin bir parçası olmaqdan böyük həvəs alırlar. Onlar həmyaşıdları ilə ünsiyyət qurur, yeni biliklər əldə edir və fərqli yanaşmalar öyrənirlər."
"Bu yarışlar şagirdlərin universitetlərdəki akademik təhsil üçün möhkəm baza hazırlamasına kömək edir. Beynəlxalq olimpiadalarda iştirak edən və yüksək nəticə göstərən şagirdlər dünyanın ən nüfuzlu universitetlərindən təkliflər alır."
Kamran Əsədov əlavə edir ki, respublika fənn olimpiadalarının statistik nəticələri də bu yarışların effektivliyini təsdiqləyir:"Hər il minlərlə şagird bu olimpiadalarda iştirak edir və yüzlərlə qalib müəyyən olunur. Son 5 ildə olimpiadalarda iştirak edən şagirdlərin sayında 30%-lik artım müşahidə olunub. Bununla yanaşı, beynəlxalq olimpiadalarda ölkəmizi təmsil edən şagirdlərin də sayı artmaqdadır. 2024-cü ildə azərbaycanlı şagirdlər beynəlxalq səviyyədə 20-dən çox medal qazanıb."
Ekspert qeyd edir ki, olimpiadalar yalnız şagirdlər üçün deyil, həm də valideynlər və müəllimlər üçün əhəmiyyətlidir:"Valideynlər üçün bu yarışlar övladlarının bilik səviyyəsini görmək və onlara dəstək olmaq üçün bir fürsətdir. Müəllimlər üçün isə olimpiadalar öz peşəkar bacarıqlarını nümayiş etdirmək və daha yaxşı nəticələr əldə etmək üçün bir platformadır."
Kamran Əsədov respublika fənn olimpiadalarının beynəlxalq təcrübəyə uyğun şəkildə təşkil olunmasının vacibliyini vurğulayır:"Bir çox ölkələrdə olimpiadalar təhsilin əsas hissəsi kimi qəbul edilir. Məsələn, Sinqapur və Cənubi Koreyada bu yarışlar milli strategiyanın bir hissəsidir və yüksək nəticələr göstərən şagirdlər xüsusi proqramlarla dəstəklənir. Azərbaycan da bu təcrübədən yararlanmalıdır."
Ekspert əlavə edir ki, beynəlxalq olimpiadalarda uğur qazanmaq üçün ölkə daxilində olimpiada hazırlıq sistemini daha da inkişaf etdirmək lazımdır:"Biz şagirdlərə yalnız bilik verməklə kifayətlənməməli, onlara tədqiqat aparmağı və yaradıcı düşünməyi də öyrətməliyik."
Kamran Əsədovun fikrincə, respublika fənn olimpiadalarının effektivliyini artırmaq üçün bir neçə vacib addım atılmalıdır:
Hazırlıq mərkəzlərinin yaradılması:"Şagirdlər üçün olimpiada hazırlıq mərkəzləri təşkil olunmalı və bu mərkəzlərdə xüsusi təlimlər keçirilməlidir."Müəllimlərin təlimi:"Müəllimlər olimpiada hazırlığı üzrə xüsusi təlimlərdən keçməlidir ki, şagirdlərə daha yaxşı dəstək verə bilsinlər."Dəstək proqramları:"Yüksək nəticə göstərən şagirdlər üçün müxtəlif təqaüdlər və dəstək proqramları tətbiq olunmalıdır."
Sonda Kamran Əsədov qeyd edir ki, respublika fənn olimpiadaları yalnız şagirdlərin inkişafına deyil, bütövlükdə cəmiyyətin intellektual potensialının artmasına töhfə verir:"Bu tədbirlər istedadlı gənclərin üzə çıxarılması, onların inkişafı və ölkəmizin gələcəkdə beynəlxalq arenada daha güclü mövqeyə sahib olması üçün əvəzolunmazdır."
Bəhman Hüseynli
