1846-cı ildə Bağdadda dünyaya gələn yəhudi filantrop, milyarderMenaşe Meir Sinqapura gəldi. O, daşınmaz əmlaklar aldı və irsinin bir hissəsi hələ də davam edir. Hətta bugün Sinqapurda fəaliyyət göstərən Menaşe Meir xeyriyyə fondu var. AİLƏ1878-ci ildə Magen Avot sinaqoqunu açdı. Sinaqoq 1925-ci ildə yenidən quruldu və genişləndirildi. Sinaqoq üçün Tövrat vərəqləri Bağdaddan gətirilib. 20-ci əsrin əvvəllərində Sinqapurun mərkəzində böyük bir yəhudi məhəlləsi yaranmışdı. 1904-cü ildə Hesed El sinaqoqu və Talmud Tövratı cəmiyyəti fəaliyyətə başladı. Meir Uzaq Şərqin ən zəngin yəhudisi hesab olunurdu və iki sinaqoq qurmaqla yanaşı, cəmiyyətin yəhudiləri üçün çox şey etdi.
1930-cu illərdə Rusiya, Almaniya və Hollandiyadan çoxlu Aşkenazi yəhudiləri Sinqapura köçdülər. 1939-cu ilə qədər orada 1500-ə yaxın yəhudi yaşayırdı. 1942-ci ildə yapon qoşunları adanı zəbt edəndə bir çoxları təxliyə, qalanlar isə təqib edildi. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Sinqapur yəhudilərinin bir hissəsi Avstraliya, Böyük Britaniya, ABŞ və İsrailə mühacirət etdi. 1955-ci ildə məhdud daxili özünüidarə ilə yəhudi icmasının lideri Marşall hökumətin baş naziri oldu. Şəhərin mərkəzindəki Megan Avot sinoqoqu Asiyanın qədim sinaqoqu sayılır. Menaşşenin səxavəti Sinqapur sahillərindən çox-çox uzaqlarda tanınırdı. Hətta Albert Eynşteyndən Qüdsdəki Yəhudi Universitetinin binasına dəstək almaq üçün Ser Menaşşeyə baş çəkməyi xahiş etmişdilər.....
Sinqapur bir ada, şəhər və dövlətdir. Hələ 60-cı illərdə, Malayziyadan ayrılmış bir neçə balıqçı kəndi olan adadan əvvəl sinqapurlular hətta su və qum alırdılar. İndi o, təxminən altı milyon insanın yaşadığı super müasir, çoxsəviyyəli bir metropoldür. Sinqapurun hələ də faktiki olaraq heç bir resursu yoxdur, lakin Hind və Sakit okeanları birləşdirən əsas dəniz ticarət yolu olan Malakka boğazı və dünyanın ən sıx məskunlaşdığı üç ölkə, Hindistan, İndoneziya və Çin var. Hər il bu nəqliyyat arteriyasından təxminən 50 min gəmi keçir ki, bu da bütün dəniz ticarət dövriyyəsinin dörddə birini təşkil edir.......
Pərviz Əliyev
visiontv.az
