Qaraciyər yağlanması (qeyri-alkoqollu yağlı qaraciyər xəstəliyi - NAFLD) müasir dövrün geniş yayılan sağlamlıq problemlərindən biridir. Bu vəziyyət qaraciyərin hüceyrələrində həddindən artıq yağ toplanması ilə xarakterizə olunur. Müalicə edilməzsə, qaraciyər sirozu və ya digər ciddi xəstəliklərə səbəb ola bilər.
E-saglam.az qaraciyər yağlanmasının əsas səbəblərini təqdim edir:
1. Düzgün olmayan qidalanma: yağlı, yüksək şəkərli və işlənmiş qidaların həddindən artıq qəbulu qaraciyərdə yağ toplanmasına səbəb ola bilər.
2. Artıq çəki və piylənmə: artıq bədən çəkisi qaraciyər yağlanması riskini artırır.
3. Hərəkətsizlik: az hərəkətli həyat tərzi maddələr mübadiləsini yavaşladaraq qaraciyərdə yağ yığılmasına şərait yaradır.
4. Metabolik sindrom: şəkərli diabet, yüksək qan təzyiqi və yüksək xolesterol kimi metabolik pozğunluqlar risk faktorlarındandır.
5. Genetik meyillilik: bəzi insanlarda genetik olaraq bu xəstəliyə meyillilik müşahidə olunur.
Əlamətləri
Qaraciyər yağlanması adətən başlanğıc mərhələdə ciddi əlamətlər vermir. Ancaq xəstəlik irəlilədikcə aşağıdakı simptomlar yarana bilər:
- yuxarı sağ qarın nahiyəsində ağırlıq və ya ağrı
- halsızlıq və tez yorulma
- iştahın azalması
- dərinin və gözlərin saralması (xəstəlik irəlilədikdə)
Qarşısını alma üsulları
1. Sağlam qidalanma:
- pəhrizə təzə meyvələr, tərəvəzlər, tam taxıllar və omeqa-3 yağı zəngin qidalar daxil edin.
- qızardılmış və yüksək kalorili yeməklərdən uzaq durun.
2. Fiziki aktivlik:
- həftədə ən azı 150 dəqiqə orta intensivlikdə fiziki fəaliyyətlə məşğul olun.
- gündəlik gəzinti, üzgüçülük və ya digər aerobik fəaliyyətlər qaraciyərin sağlamlığını dəstəkləyir.
3. Çəkiyə nəzarət:
- artıq çəkidən xilas olmaq qaraciyər yağlanmasının qarşısını almaqda mühüm rol oynayır.
4. Alkoqoldan uzaq durmaq:
- hətta az miqdarda spirtli içki də qaraciyər üçün zərərli ola bilər.
5. Daimi tibbi müayinə:
- müntəzəm olaraq qan analizləri vermək və həkim məsləhəti almaq xəstəliyin erkən mərhələdə aşkarlanmasına kömək edir.
Nəticə: Qaraciyər yağlanması müasir həyat tərzinin ən çox təsadüf edilən sağlamlıq problemlərindən biridir. Sağlam qidalanma, fiziki aktivlik və düzgün həyat tərzi qaraciyərinizin sağlamlığını qorumaq üçün vacibdir. Erkən diaqnoz və tədbirlər xəstəliyin ağırlaşmasının qarşısını alır və həyat keyfiyyətini artırır.
Könül Oruc
E-saglam.az
