Müasir təbabətin atası adlandırılan yunan həkimi Hippokrat hələ eramızdan əvvəl 5-ci əsrdə a demişdir: “Gəzmək insanın ən yaxşı dərmanıdır ” . Və bu hələ də aktualdır.
Gəzinti rifahınızı, fiziki hazırlığınızı yaxşılaşdırmaq və hətta arıqlamaq üçün ən sadə və asan yoldur. Sadəcə gəzmək üçün bahalı avadanlıq almaq və ya fitnes təlimatçısına pul ödəmək lazım deyil. Bu cür fiziki fəaliyyət, sağlamlığından və yaşından asılı olmayaraq, demək olar ki, hər kəs üçün faydalıdır. Sadəcə olaraq marşrutunuzu və vaxtınızı seçməlisiniz.
Bir zamanlar gəzmək təbii bir hərəkət üsulu idi və heç kim gündə nə qədər gəzməyin lazım olduğunu düşünmürdü. İndi biz getdikcə daha çox gəzməyi sağlam qalmağın bir yolu kimi görürük.
Niyə daha tez-tez gəzmək lazımdır?
Birincisi, gəzinti ilə məşğul olmaq üçün bahalı idman avadanlığı almağa ehtiyac yoxdur. Sadəcə daha çox gəzməyə başlamaq lazımdır. Məsələn, hər gün işə gedərkən və ya qayıdarkən bir neçə dayanacaq piyada kedin. Hətta bu belə, mütəxəssislərin fikrincə, sağlamlığa əhəmiyyətli faydalar gətirəcəkdir. Bunun üçün yeni idman ayaqqabısı almaq lazım deyil (gəzinti dərslərinin peşəkar şəkildə keçirildiyi hallar istisna olmaqla). Eyni zamanda, gəzinti üçün ayaqqabılar rahat olmalıdır.
Gəzintiyə ciddi şəkildə başlamaq qərarına gəlsəniz, nəzərə alınmalı bir neçə nüans var. Gənc və sağlam insanlar üçün ilkin yük yüksək sürətlə 30 dəqiqədən çox olmamalıdır. Amma yaşlı insanlar orta templə yeriməlidirlər, lakin belə gəzintilər daha uzun olmalıdır. Hər halda, nəfəs darlığı olmamalıdır.
Gəzintinin faydaları onun sürətindən asılıdır. Məsələn, yavaş gəzinti, bir adam dəqiqədə təxminən 70 addım atdıqda, sakitləşir və stressi aradan qaldırır. Ancaq nəzərə çarpan bir məşq effekti gətirmir. Sürətlə (dəqiqədə 120 addımdan çox) yeriyirsinizsə, bu cür gəzinti idman zalında tam məşqi əvəz edə bilər. Gəzintiyə sürətli addımlarla başlamalısınız. 5-15 dəqiqə. Sonra yorğunsansa, tempi azaltmaq lazımdır. Qısa bir istirahətdən sonra addımınızı yenidən artırmalısınız. Beləliklə, “addım-addım”, sürətli bir sürətlə yerimə müddəti artır. Sürətli templə yeriməkdən maksimum nəticə və fayda əldə etmək üçün təxminən 1,5-2 saat gəzmək lazımdır.
İkincisi, gəzinti ürək-damar sisteminin işini yaxşılaşdırmağa kömək edir. Bunu etmək üçün, adi gəzintilərə əlavə olaraq, liftdən imtina etməyə dəyər. Pilləkənlərlə qalxıb enmək orqanizmə faydalı təsir göstərir. Bundan əlavə, bir neçə kilo əlavə çəki itirə bilərsiniz. Birdən-birə çox yüklənməyin mənası yoxdur. Pilləkənləri ilk “səfərlər” üçün optimal vaxt 5 dəqiqədir. Sonra vaxt tədricən 15 dəqiqəyə qədər artırmaq olar.
Düz yolda deyil, dağlıq ərazidə gəzinti marşrutu seçməklə siz həm də yeriməyin səmərəliliyini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilərsiniz. Kiçik yamaclarda yuxarı və aşağı enmək əlavə stress yaradır. Bunun sayəsində dözümlülük artır və fiziki hazırlıq yaxşılaşır.
Unutmayın ki, sürətli və ya yavaş yerimək hələ də fiziki fəaliyyətdir. Buna görə nəbzinizə nəzarət etməlisiniz. Gəzinti zamanı optimal yük sadə bir düsturla hesablana bilər:
Gəzinti zamanı ürək dərəcəsinin maksimum artması = (220 – yaş) x 0,65
Belə bir “gəzinti” məşqini tamamladıqdan sonra 10 dəqiqədən sonra ürək dərəcəsi dərslərin başlamazdan əvvəl olduğu kimi olmalıdır. Məsələn, insanın 50 yaşı var. Bu vəziyyətdə, gəzinti zamanı ürək dərəcəsinin maksimum artması dəqiqədə 110 vuruşdan çox olmamalıdır. Və 35 yaşında – dəqiqədə 120 vuruş.
Gəzintinin faydalı olmasının beş səbəbi:
1. Yarım saat sürətlə gəzmək 150 kalori yandırır. İndi özünüzü əlavə peçenyelərlə məhdudlaşdırmaq lazım deyil, çünki bundan sonra sadəcə gəzə bilərsiniz.
2. Qısa bir gəzinti belə orqanizm üçün yaxşı antidepresandır: stressi aradan qaldırır, rahatlayır və əhvalınızı yüksəldir.
3. Daimi gəzintilər ayaq əzələlərini tonlayır və ürək sağlamlığına faydalı təsir göstərir!
4. Təmiz havada gəzmək yaddaşı yaxşılaşdırır, öyrənmə bacarıqlarını artırır və yuxunu normallaşdırır.
5. Həmçinin gəzinti zamanı bütün orqanlar oksigenlə intensiv şəkildə zənginləşir ki, bu da orqanizmin ümumi vəziyyətinə müsbət təsir göstərir.
Uğurlu gəzintinin vacib komponenti düzgün avadanlıqdır:
· Paltar boş olmalıdır.
· Ayaqqabılar rahat, uyğun və yaxşı amortizasiyalı olmalıdır.
· Qışda gəzinti ayaqqabıları elastik, lakin sürüşməyə qarşı altlıqlı olmalıdır.
· Günəşli olarsa, qabaqlığlı papağı unutmayın.
· Əgər istidirsə, kəmərinizə bir qab su qoyun.
· Salfetlər – təri silmək üçün.
İmran Kərimli
Tribunainfo.az
