Bakı, TurkicWorld
Zehni inanclarımızın gücü sağlamlığımıza əhəmiyyətli dərəcədə təsir edir.
Nosebo effekti, bir vəziyyət və ya maddə ilə bağlı mənfi inancların fiziki narahatlıqlara səbəb olmasıdır. Məsələn, adi bir dərman qəbul etdikdən sonra onun yan təsirlərindən qorxan bir insanın həqiqətən bu təsirləri yaşaması nosebo effektinin tipik nümunəsidir.
Neyropsixoloq Merve Tuğçe Doğru nosebo təsiri ilə bağlı açıqlama verərək, "Nosebo reaksiyaları, klinik sınaqlarda plasebo qəbul edən şəxslərdə müşahidə olunan mənfi təsirlərdir. Bu təsir simptomların pisləşməsinə və tibbi müalicələrə mənfi reaksiyalara səbəb ola bilər. Nosebo effekti, insan beyninin psixoloji inanclar vasitəsilə bədənə necə təsir etdiyini aydın şəkildə göstərir." - deyə bildirib.
Plasebo effekti, müsbət inanclar vasitəsilə insanın yaxşılaşmasını təsvir edir. Məsələn, sadə bir şəkər həbinin ağrını azaltması və ya saxta bir əməliyyatın ağrıları yüngülləşdirməsi beyinin müsbət inanc gücünü nümayiş etdirir. Bunun əksinə olaraq, nosebo effekti mənfi inancların bədənə zərər verə biləcəyini göstərir. Bu təsir, beyindəki dopamin və opioid sistemlərinin tənzimlənməsinə mənfi təsir edir və ürək-damar, immunoloji, eləcə də neyroendokrin sistemlərdə pozulmalara səbəb ola bilər.
Nosebo effekti gündəlik həyatda da müşahidə edilə bilər. Sosial dairəmizdən, ailəmizdən və iş həyatımızdan gələn mənfi fikirlər bizə təsir edir. Merve Tuğçe Doğru bununla bağlı ,
"Mənfi düşüncələrlə dolu bir zehin təkcə emosional deyil, həm də fiziki sağlamlığa zərər verir. Stress və narahatlıq bədən fiziologiyamızı dəyişdirir və həyat keyfiyyətini aşağı salır."- deyə açıqlayıb.
Mütəxəssislər nosebo effektini azaltmaq üçün müsbət düşüncə gücünün artırılmasını tövsiyə edirlər. Bunun üçün bir neçə üsul mövcuddur
Meditasiya
Zehni sakitləşdirmək və mənfi düşüncələri azaltmaq üçün effektiv üsullardır.
Sağlam Yaşam Tərzi
Nizamlı yuxu, balanslı qidalanma və idman zehni və fiziki sağlamlığı dəstəkləyir.
Pozitiv Sosial Əlaqələr
İnsanlarla qurulan sağlam münasibətlər motivasiya mənbəyidir.
Stressin Azaldılması
Mənfi təsirlərin idarə edilməsi və pozitiv yanaşma ilə həyat keyfiyyətini artırmaq mümkündür.
Merve Tuğçe Doğru qeyd edir ki, pozitiv düşüncə insanı depressiyadan çıxara, xəstəliklərin müalicəsini asanlaşdıra bilər. Nosebo effekti isə əks təsir göstərərək bədənə zərər verir.
Nosebo effektini qlobal miqyasda nümayiş etdirən İrlandiya istehsalı Nosebo filmi bu mövzunu diqqət mərkəzinə gətirir. Film, psixoloji gərginlik və mənfi inancların fiziki sağlamlıq üzərindəki təsirlərini əks etdirir. Baş rolları Eva Qrin və Mark Stronq tərəfindən ifa olunan bu triller, nosebo effektinin insan həyatını necə formalaşdıra biləcəyinə dair dərin mesajlar verir.
