Təbii fəlakətlər insan həyatı üçün ciddi təhlükələr yarada bilən hadisələrdir. Lakin, maraqlıdır ki, heyvanlar bu fəlakətləri insanlar qədər gec hiss etmir. Araşdırmalar göstərir ki, bir çox heyvan növü zəlzələlər, tsunami və fırtınalar kimi təbii fəlakətlərin yaxınlaşmasını anlamaq üçün xüsusi instinktlərə malikdir. Bu instinktiv davranışlar, heyvanların ətraf mühitdəki dəyişikliklərə sürətli reaksiyalar vermələrini təmin edir.
Yenisabah.az bu barədə bəzi məqamları araşdırıb.
Zəlzələlər
Hiss etmə: Heyvanlar, zəlzələ baş verməzdən əvvəl yeraltı dalğalarının yayılmasını hiss edə bilirlər. Bu dalğalar, insanlar tərəfindən hiss edilmədən daha əvvəl heyvanların hiss orqanlarına çatır.
Davranış dəyişiklikləri: Zəlzələdən bir neçə saat əvvəl, itlər və bəzi digər heyvanlar narahat olmağa, havada dolaşmağa və ya gizlənməyə başlayırlar. Məsələn, 2004-cü il Hind okeanı tsunamisi öncəsi bir çox heyvanın daha yüksək ərazilərə doğru qaçdığı müşahidə edilib.
Tsunami
Su səviyyəsindəki dəyişikliklər: Heyvanlar, suyun səviyyəsinin dəyişməsini hiss edərək təhlükədən qaçırlar. Məsələn, balıqlar suyun içindəki təzyiq dəyişikliklərini hiss edə bilirlər.
Davranış nümunaları: Quşlar, tsunami baş vermədən əvvəl sükut içində davranmağa və daha yüksək ərazilərə yönəlməyə başlayır.
Fırtınalar
Hava təzyiqinin dəyişməsi: Hava təzyiqinin enməsi və ya artması heyvanlar üçün təhlükə siqnalı ola bilər. Məsələn, quşlar havada dəyişiklikləri hiss edərək migrasiyaya başlayırlar.
Qoxuların dəyişməsi: Fırtınadan əvvəl, heyvanlar havanın qoxusundakı dəyişiklikləri hiss edərək təhlükədən qaçmağa çalışırlar.
Hava dəyişikliyi
Temperatur dəyişiklikləri: Bəzi heyvanlar, temperaturun dəyişdiyini hiss edərək, köç etməyə və ya qida axtarışını dəyişdirməyə başlayırlar. Məsələn, quşlar qış fəsli gələndə mühacirət etməyə başlayırlar.
Sosial davranışlar: Heyvanlar arasında sosial davranışların dəyişməsi də müşahidə olunur. Məsələn, arılar soyuq havada daha az aktiv olurlar.
Tədqiqatlar və müşahidələr
Elmi tədqiqatlar: Bir çox tədqiqat heyvanların bu cür reaksiyalarını öyrənmək üçün aparılıb. Misal olaraq, zəlzələlərin baş verməsindən əvvəl heyvanların davranış dəyişikliklərini qeydə alan araşdırmalar var.
Tarixi müşahidələr: Tarix boyunca, heyvanların fəlakətlərdən əvvəlki davranışları ilə bağlı çox sayda qeydlər mövcuddur. Bu qeydlər, heyvanların instinktiv reaksiyalarını anlamağa kömək edir.
Bu instinktiv reaksiyalar, heyvanların təbiətə uyğunlaşma qabiliyyətinin bir hissəsidir və onları təhlükələrdən qorumağa kömək edir. Həmçinin, bu fenomen, heyvanların ekosistemdəki rolunu daha yaxşı anlamağa imkan tanıyır.
