EN

Nəhəng ulduz klasterinin mərkəzində qara dəliklər dəstəsi aşkar edildi

Kanar Adaları Astrofizika İnstitutunun astronomları Yerdən 17 min işıq ili uzaqlıqda yerləşən Süd Yolunun ən böyük qlobular klasteri olan Omeqa Sentavrda gözlənilməz kəşf ediblər. Təxminən 10 milyon ulduzdan ibarət bu sıx formalaşmanın mərkəzində ulduz kütləsi olan qara dəliklərin bütöv bir populyasiyası müəyyən edilib. 

HİT.az xəbər verir ki, tədqiqat "Astronomy & Astrophysics" jurnalında dərc olunub.

Ara kütləli qara dəliklər ulduzların ölümündən sonra yaranan qara dəliklərin qalaktikaların mərkəzlərində tapılan nəhəng qara dəliklərlə birləşməsindən yarana bilən hipotetik obyektlərdir. Bu ara obyektlər hələ də zəif başa düşülür və onların mövcudluğu astronomlar üçün çoxdan sirr olaraq qalır.

Əvvəllər elm adamları Omega Centauri-nin Günəşdən min dəfə böyük olan nəhəng bir ara kütləli qara dəliyə malik olduğunu irəli sürmüşdülər. Bununla belə, pulsarların - radio impulsları yayan ulduzların məlumatlarından istifadə etməklə aparılan yeni tədqiqatlar alimləri çoxluğun mərkəzində bir neçə ulduz kütləsi qara dəliklərinin ola biləcəyini düşünməyə vadar edib.

Bu nəticələr ara kütləli qara dəliyin mümkünlüyünü istisna etmir. Çox güman ki, ulduz-kütləvi qara dəliklər və aralıq qara dəliklər birlikdə mövcud ola bilər. Bir fərziyyəyə görə, qara dəliklər dəstəsi ara kütləli qara dəliyin cazibə qüvvəsi ilə bağlana bilər ki, bu da onların mərkəzdə konsentrasiyasını izah edir.

Tədqiqatın həmmüəllifi, astrofizik Castin Rid qeyd edib ki, gələcək müşahidələr aralıq qara dəliklərin mövcudluğuna dair yeni sübutlar tapmağa kömək edəcək.

"Bizim işimiz göstərir ki, Omega Centauri-nin mərkəzindəki qara dəlik altı min günəş kütləsindən az ola bilər və qara dəliklər dəstəsi ilə birlikdə mövcuddur. Bu fərziyyənin təsdiqini tapmaq ehtimalı yüksək olaraq qalır", deyə alim yekunlaşdırıb.

Samir

Chosen
20
1
hit.az

2Sources