EN

26 - iyun Silahlı Qüvvələr Günü – Azərbaycanda hərbi tibb ixtisasının tarixi

Azərbaycan Tibb Universitetinin Hərbi Tibb Fakültəsi Azərbaycanın Ulu Ondərti Heydər Əliyevin 25 may 2000-ci il tarixli 425 nömrəli Sərəncamına əsasən yaradılıb.

Aztibb.az xəbər verir ki, hərbi tibbi təhsilinin bütün formalarının Azərbaycan Tibb Universitetinin Hərbi Tibb Fakültəsində mərkəziləşdirilməsi məqsədilə Azərbaycan Respublikası Müdafiə nazirinin 10 dekabr 2000-ci il 0128 nömrəli əmri ilə Tibb Heyətinin təkmilləşdirilmə kursları və Hərbi Tibb məktəbi Azərbaycan Tibb Universiteti Hərbi Tibb Fakültəsinin tərkibinə daxil edilib.

Respublikamızda tibbi təhsilin iki pilləliyə keçidi ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 18 mart 2010-cu il tarixli 50 №-li qərarına müvafiq olaraq Müdafiə nazirinin 22 oktyabr 2011-ci il tarixli 297 nömrəli əmri ilə Azərbaycan Tibb Universitetinin Hərbi Tibb Fakültəsində rezidentura şöbəsi də yaradılıb. 5 mart 2022-ci ildə Milli Müdafiə Universitetinin tabeliyinə verilib.

Hərbi Tibb Fakültəsinin tapşırığı Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin ehtiyacına uyğun hərbi həkim, hərbi həkim mütəxəssislər və feldşer hazırlamaq, eyni zamanda ordumuzda çalışan tibb heyətinin müxtəlif ixtisaslar üzrə təkmilləşməsini həyata keçirməkdir.

Dünyada hərbi həkimliyin tarixi

Qədim yunanların qoşunlarında xüsusi həkimləri var idi. Bəziləri yalnız daxili xəstəliklərin müalicəsi ilə məşğul olurdular, digərləri cərrahi. Həkimlər ordunun tərkibini təşkil edirdi, düşərgə qurarkən onların fikirləri soruşulurdu. Onlar İlahiyyat və dünyəvi tibb məktəblərində təhsil alırdılar. Romanın mövcud olduğu dövrdə tibb xəstəliklərinin müalicəsinə ruhların qovulması və müxtəlif batil müalicə metodları öz əksini tapmışdır. Epidemiyaya qarşı müharibə zamanı qoşunlarda dualar təyin olunur, keşişlər müxtəlif dini mərasimlər təşkil edirdilər.

Əsgərlər yaralanan zaman bir-birlərini sağaldır və ya təsadüfi həkimlərin xidmətlərindən istifadə edirdilər. Daimi ordu olmadığı üçün daimi hərbi həkimlər olmurdu. Zaman keçdikcə Roma ordusu qalıcı olur və onunla kateqoriyalara bölünən hərbi həkimlər təşkil olunurdu. Hər bir hərbi hissənin öz həkimi var idi. Həkim nümayəndələri, demək olar ki, yalnız yunanlar idi, öyrəndikləri elmi yunan təbabətinə tətbiq etmişdilə.

Bizans İmperiyasında qoşunların da Romalılar kimi daimi həkimləri var idi, onlar kateqoriyalara bölünür və baş həkim müfəttişinə tabe olurdular.

Roma imperiyasının süqutundan sonra, XI əsrə qədər əsgərləri müalicə edəcək daimi həkimlər yox idi və xəstəxanalar da yox idi. İlk dəfə İtaliyada xaçlıları geri qaytarmaq üçün xəstəxanalar qurulmağa başladı. Böyük İtalyan şəhərlərinin də öz qoşunları var idi və onlar üçün həkimlər işə götürməyə və Florensiya, Bolonya və digər yerlərdə xəstəxanalar tikməyə başladılar.

Döyüşlərdə odlu silah tətbiqindən sonra həkimlərə ciddi ehtiyac oldu. Buna görə də 14-cü əsrdən başlayaraq hər bir bölmədə xüsusi cərrah həkimlər tətbiq edildi. Yalnız daxili tibb və cərrahiyyə ilə eyni dərəcədə tanış olan həkimlər tibb məktəblərini yalnız 18-ci əsrdə bitirməyə başladılar. Ordu və donanma üçün həkimlər, hərtərəfli təhsilli və üstəlik yaxşı cərrahlar tələb olunurdu. Rusiya imperiyası dövründə hərbi həkimlər hərbi məmurlara aid idi.

Chosen
167
aztibb.az

1Sources