Alimlər 2023-cü ildə Mərakeşdə baş vermiş dağıdıcı zəlzələnin səbəbini aşkar ediblər

Shenzhendəki Cənub Elm və Texnologiya Universitetinin çinli alimləri ötən ilin payızında Mərakeşdə baş vermiş və çoxsaylı insan tələfatına səbəb olan güclü zəlzələnin səbəbini tapıblar.

32gun.az bildirir ki, Tədqiqat "Geophysical Research Letters" (GRL) elmi jurnalında dərc olunub.

2023-cü il sentyabrın 8-də Mərakeşin qərbində 6,8 bal gücündə təkanlar baş verib. Zəlzələ ölkə tarixində son 64 il ərzində baş vermiş ən güclü zəlzələ olub və 2,9 mindən çox insanın həyatına son qoyub.

Geodeziya və seysmik məlumatları öyrənərək elm adamları 2023-cü ildə Mərakeş zəlzələsinin episentri səthdən təxminən 26 kilometr aşağıda olan Tizi-n-Test qırılma sistemi ilə əlaqəli olduğunu və ən güclü qırılma təsirlərinin 12-36 kilometr dərinlikdə baş verdiyini aşkar etdilər.

Hadisə Mohorovicic səthində, yer qabığının mantiya ilə qovuşduğu yerdən təxminən 32 kilometr aşağıda olan sərhəddə sürüşməyə səbəb olub. 

Zəlzələnin mənşəyinin qeyri-adi dərinliyi və plitə sərhədlərindən uzaqda baş verməsi səbəbindən tədqiqatçılar fərz edirdilər ki, kataklizm günahdan deyil, Yüksək Atlas dağ silsiləsinin hündürlüyünü artırmağa kömək edən mantiyanın eyni qalxması nəticəsində səthə yaxın fəaliyyət baş vermiş ola bilər.

Nəticələr göstərir ki, seysmik təhlükə modelləri plitə sərhədi dinamikasının lehinə tez-tez nəzərə alınmayan intraplate bölgələrdə daha dərin dinamika haqqında daha çox məlumat daxil etməlidir, alimlər qeyd ediblər.

Ayxan 

• Alimlər
• Tədqiqat
• Mərakeş
• Zəlzələ
• Güclü