...Məlum olub ki, ailənin və cəmiyyətin onların həyatında rolu uzunömürlülüyün mühüm tərkib hissəsidir.
Deməli, İrlandiyada bir qrup uzunömürlü var. Onlar sankiölkə yaratmaq üçün doğulublar. SİA-nın məlumatına görə, bu insanlar ölkədə ən sürətlə inkişaf edən demoqrafik qruplardan birini təşkil edir.Onlar çoxsaylı müharibələrdən, elektrik enerjisinin ixtirasından və Aya enişdən sağ çıxdılar. 2018-ci ildən bu yana belə şəxslərin sayı iki dəfə artaraq 386-dan 2023-cü ildə 736-ya çatıb.
Bu arada Alimlər irlandiyalı uzunömürlülər üzərində yeni araşdırma apararaq, onların uzun ömür sürməsinin səbəblərini öyrənməyə çalışıblar. Adətən tibbdə irəliləyiş və qidalanmanın yaxşılaşdırılması uzunömürlülüyün əsas amilləri hesab olunurdusa, bu dəfə tədqiqatçılar digər aspektlərə, xüsusən də psixoloji və sosial amillərə diqqət yetiriblər.
Alimlər uzunömürlülüklərinin arxasında duran amilləri daha yaxşı başa düşmək üçün 10 qadın və 7 kişi də daxil olmaqla 17 irlandiyalı uzunömürlü qrupunu təhlil ediblər. Tədqiqat onların uşaqlığı, ailəsi və dostları ilə münasibətləri, dini inancları, qocalma və həyat tərzinə baxışlarını əhatə edib.
İştirakçılardan biri, Tipperaridən olan 103 yaşlı fermer uşaqlığı ilə bağlı xatirələrini bölüşüb. 1920-30-cu illərdə o, həmyaşıdları ilə kiçik yaşlarından ailələrin sağ qalmasına kömək etmək üçün çalışıb. Onlar tarlalarda tam işləyərkən qarğıdalı yığırdılar.
Qeyd edilməlidir ki, bütün iştirakçılar daha geniş icmalara mənsub olmağın vacibliyini qeyd ediblər və həmişə insanların əhatəsində olduqları üçün özlərini heç vaxt tənha hiss etmədiklərini bildiriblər. Tədqiqat həm də uzunömürlülərin güclü müstəqillik hissi yaşadığını aşkar edib.
Alimlər qeyd ediblər ki, bütün iştirakçılar üçün həyat əlaqələrinin böyük əhəmiyyəti var, baxmayaraq ki, onların təsiri yaşla dəyişməsə də, həyat boyu aktual olaraq qalır.
Din insanlara bağlı qalmağa, aktiv olmağa və məqsəd təmin etməyə kömək edən sosial dəstəyin mühüm komponentinə çevrilib.
Bu nəticələr həm sonrakı həyatda, həm də həyat mərhələlərində sosial bağlılıq və ümumi rifah arasında əlaqəni göstərən digər beynəlxalq tədqiqatların nəticələrinə uyğundur. Tədqiqatçılar həmçinin qeyd ediblər ki, təqaüdə çıxdıqdan sonra insanlar boş vaxtlarını doldurmaq üçün tez-tez yeni fəaliyyətlər, məsələn, könüllülük və ya hobbilər tapırlar.
Nazlı Almuradova
