...20-ci əsrin əvvəllərindən insanlarda koqnitiv qocalma nisbəti əhəmiyyətli dərəcədə azalmışdır ki, bu da təhsilin və tibbin keyfiyyətinin, habelə pəhrizin yaxşılaşdırılması ilə bağlıdır.
SİA-nın məlumatına görə, təşkilatın mətbuat xidməti xəbər verir ki, Amerika Kolumbiya Universitetinin (Nyu-York) alimləri yeni araşdırmadan sonra belə bir qənaətə gəliblər.…Bu təkmilləşdirmələr əhəmiyyətli olmuşdur, deyən professor Con Beardın sözlərinə görə, məsələn, 1950-ci ildə anadan olmuş 68 yaşlı insan on il əvvəl doğulmuş 62 yaşlı insanla eyni funksional qabiliyyətlərə malikdir. 1940-cı ildə doğulanlar isə 1930-cu və ya 1920-ci doğulanlarla...
1950-ci ildə anadan olmuş insanı 1920-ci il təvəllüdlü biri ilə müqayisə etsək, yəqin ki, daha böyük irəliləyişlər görərdik.
Beardetiraf edib ki, onun tədqiqatçılar qrupu son onilliklərdə vəziyyətin nə qədər yaxşılaşmasına təəccüblənib.
...Xüsusilə də İkinci Dünya Müharibəsindən sonra doğulan insanları əvvəlki nəsillərlə müqayisə edərkən bu təkmilləşdirmələrin nə qədər dramatik olduğuna heyran qaldıq. Təəssüf ki, hələlik bu təkmilləşmələrin davam edəcəyinə dair heç bir sübut yoxdur və piylənmə eləcə dədigər xroniki xəstəliklərin artması hətta bu tendensiyanın əksinə çevrilə bilər.
Professor bildirib bunu.
Bundan əlavə, bildirilir ki, tədqiqatçılar qocalmanın, o cümlədən koqnitiv geriləmənin uzunmüddətli və hərtərəfli tədqiqi üçün ELSA və CHARLS layihələri çərçivəsində Böyük Britaniya və Çində toplanmış məlumatları öyrənərək bu qənaətə gəliblər.
Ümumilikdə bu təşəbbüslərdə yaşı 60 və yuxarı olan 26 mindən çox çinli və britaniyalı iştirak edib. Mütəxəssislər bir neçə onilliklər ərzində onların sağlamlığına nəzarət ediblər.
...Əsas fizioloji göstəricilərə əlavə olaraq, tədqiqatçılar yaşlı insanların əsas idrak xüsusiyyətlərinin, o cümlədən idrak ehtiyatının (beynin müxtəlif zədələnmələrin və insult, xəsarət, qocalma ilə əlaqəli fəaliyyətindəki problemlərin öhdəsindən gəlmək qabiliyyəti) necə dəyişdiyini öyrəniblər.
Professor Beard və komandası bu göstəricinin yaşlı insanların müxtəlif nəsillərindən olan insanlarda fərqli olub-olmadığını öyrənmək qərarına gəliblər.
Məlum olub ki, bu yaş kateqoriyasında idrak ehtiyatının səviyyəsi müşahidə dövründə ciddi şəkildə artıb və bu tendensiya davam edərsə, bir çox insanlar üçün 70 yaşlı həqiqətən yeni 60-a çevrilə bilər.
Beard hesab edir ki, bu müsbət tendensiya 20-ci əsrin ortalarında və ikinci yarısında səhiyyədə sürətli irəliləyişi və narkomaniya və xroniki xəstəliklərlə mübarizədə irəliləyişləri əks etdirir.
Əli Babayev
