Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski, ABŞ Prezidenti Co Baydeni Böyük Britaniyanın Storm Shadow raketlərindən Rusiya hədəflərinə qarşı istifadəyə qoyulan məhdudiyyətləri yumşaltmağa razı salmağa çalışır və bununla müharibənin gedişatını dəyişməyi hədəfləyir. Bu müraciət, Zelenskinin “Qələbə Planı” adlandırdığı genişmiqyaslı strategiyasının bir hissəsidir və o, bu planı Vaşinqton və Nyu-Yorkda amerikalı rəsmilərlə keçirdiyi görüşlərdə müzakirə edib, The Telegraph məlumat verir.
Ukrayna liderinin planı, uzunmənzilli raketlərdən istifadə edərək Rusiya qüvvələrini Ukraynada təmin edən logistika marşrutlarını pozmağa əsaslanır. Kiyev inanır ki, silah, sursat, yanacaq və ərzaq təminatını kəsmək Moskvanın cəbhə xəttindəki mövqelərini zəiflədəcək və onları uzun müddət davam etdirilməz hala gətirəcək.
“Əgər biz Rusiyanın daxilindəki logistika zəncirini poza bilsək, bu, cəbhə xəttindəki Rusiya ordusunu iflic edəcək,” deyə Ukrayna müdafiə mənbəyi bildirib. “Nəqliyyat vasitələrini hərəkət etdirə bilməyəcəklər, əsgərlər ərzaqsız qala bilər və cəbhədə sursatdan istifadə edə bilməzlər... biz sadəcə olaraq bu fəaliyyəti həyata keçirmək üçün kifayət qədər vasitələrə malik deyilik.”
Zelenskinin təklifi, Rusiyanın təchizat xətləri kəsildikdən sonra NATO ölkələri tərəfindən silahlandırılan və təlim keçən 14 yeni briqadanın yerüstü hücumlar həyata keçirməsini nəzərdə tutur. Lakin strategiyasını ətraflı şəkildə təqdim etməsinə baxmayaraq, Zelenski Vaşinqtondan Qərb raketlərindən istifadə edərək Rusiyaya qarşı sərhədlərarası zərbələr endirmək üçün Baydenin razılığını almadan ayrıldı, müzakirələrlə tanış olan rəsmi şəxslər bildirir.
ABŞ prezidenti uzunmənzilli silahlara qoyulan məhdudiyyətləri yumşaltmağa tərəddüd edir və bunun səbəbi kimi Moskvanın Avropa və Amerika hərbi bazalarına qarşı potensial qisas addımlarına görə narahatlığını göstərir. Kiyevin və bəzi Avropa müttəfiqlərinin təzyiqlərinə baxmayaraq, Bayden vurğulayıb ki, hər hansı hərbi dəstəyin genişləndirilməsi ancaq əlaqələndirilmiş bir strategiyanın bir hissəsi olaraq baş verməlidir.
Vaşinqtondan Ehtiyatlı Nikbinlik
Zelenskinin Storm Shadow raketlərinin Rusiyaya qarşı istifadə edilməsinə dair arqumentləri Baydeni razı salmasa da, ABŞ lideri bu ehtimalı tamamilə rədd etməyib. Bayden bildirib ki, əgər Ukraynanın uzunmənzilli qabiliyyətləri daha geniş, yaxşı təyin olunmuş bir hərbi strategiyanın tərkib hissəsi kimi daxil edilərsə, bu addımı nəzərdən keçirə bilər.
“Ümumi konsensus və Ağ Evin baxışı budur ki, buna müsbət yanaşmaq olar, lakin bu, bir planın tərkib hissəsi olmalıdır. Bu, bir avadanlıq parçasıdır və strateji olmadan bu, olduqca yüksək risklidir,” deyə müzakirələrə yaxın olan Avropa rəsmisi bildirib. “Amerikalılar uzunmənzilli zərbələrin rol oynaya biləcəyi əlaqələndirilmiş bir strategiya istəyirlər.”
ABŞ administrasiyasının mövqeyi daha da mürəkkəbləşir, çünki Storm Shadow raketləri Britaniya tərəfindən istehsal edilib və hədiyyə olunmasına baxmayaraq, onlar ABŞ tərəfindən təmin edilən məxfi hədəfləmə sistemi istifadə edir, bu da Vaşinqtona Rusiyadakı istifadəsinə faktiki veto hüququ verir.
Avropa Müttəfiqlərinin Müxtəlif Reaksiyaları
ABŞ-ın tərəddüdlərinə baxmayaraq, Britaniyanın Baş naziri Ser Kir Starmerin Ukraynanın sərhədlərarası zərbə tələblərini özəl dəstəklədiyi bildirilir. Fransanın Prezidenti Emmanuel Makron isə Qərb raketlərindən istifadə edərək Rusiyadakı logistika marşrutlarını hədəfə almağı açıq şəkildə dəstəklədiyini bəyan edib.
“Yeni Ukrayna briqadaları üçün lazım olan bütün vasitələri təmin etmək üçün növbəti mərhələyə keçmək lazımdır… Rusiya ilə paritetə nail olmaq çox vacibdir,” deyə Ukrayna hərbi rəsmisi əlavə edib və Qərbin əlavə hərbi dəstəyinə ehtiyac olduğunu vurğulayıb.
Lakin Bayden ehtiyatlılığını qoruyaraq gələn ay Almaniyada keçiriləcək Ukrayna Müdafiə Əlaqə Qrupunun liderlər səviyyəsində görüşünü elan edib. Bu görüşdə Kiyevi dəstəkləyən təxminən 50 ölkədən hərbi dəstəyin əlaqələndirilməsi müzakirə olunacaq. Analitiklərin fikrincə, bu görüş Ukraynanın uzunmənzilli qabiliyyətlərinin strategiyaya necə daxil ediləcəyini müəyyən etmək baxımından həlledici rol oynaya bilər.
Ukraynanın Diplomatik Təzyiqi
Zelenski, Qərbdən gələn hərbi dəstəyin azalmasından narazılığını açıq şəkildə bildirib və bunun 14 planlaşdırılan yeni briqadadan dördünün belə silahlandırılması üçün kifayət etmədiyini vurğulayıb. Ukrayna lideri son həftələrdə ictimaiyyət qarşısında bir neçə dəfə çıxış edərək, Vaşinqtonun qabaqcıl silahların istifadəsinə dair mövqeyini dəyişməsi üçün təzyiq göstərməyə çalışıb.
Lakin bəzi NATO rəsmiləri xəbərdarlıq edirlər ki, bu təkrar-təkrar edilən müraciətlər əks təsir göstərə bilər. “Hər dəfə bunu etdikdə, insanları bir az daha əsəbiləşdirir,” deyə NATO-ya üzv ölkənin rəsmi şəxsi bildirib və bəzi Qərb müttəfiqləri arasında Zelenskinin israrlı tələblərinə görə artan narahatlığı əks etdirib.
Zelenskinin raketlərdən istifadəyə icazə almaq üçün etdiyi cəhdlərin nəticəsi hələ də qeyri-müəyyən olaraq qalır və bu, həm Ukrayna, həm də Qərb dəstəkçiləri üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Müharibə kritik bir mərhələyə girərkən, Ukraynanın əlavə hərbi dəstək əldə etmək qabiliyyəti planlaşdırılan əks-hücumların nəticəsini və nəhayət, Rusiyanın irəliləyişlərinin geri alınma şansını müəyyən edə bilər.
