2025-ci tədris ilinə sürətlə irəlilədikcə, təhsil aləmində köklü dəyişikliklər dövrünə qədəm qoyuruq. Texnologiyanın sürətli inkişafı, rəqəmsallaşmanın yayılması və süni intellektin gündəlik həyatımıza inteqrasiyası təhsil sahəsində böyük dəyişikliklərə səbəb olur.
Bəs 2025-ci ildə bizi nələr gözləyir?
Bununla bağlı Milli.Az-ın sualların cavablandıran ekspert Fərid Əliyevin fikrincə, 2025-ci ilə doğru təhsil məkanları böyük transformasiyadan keçəcək.
Onun sözlərinə görə, ənənəvi sinif mühitləri getdikcə rəqəmsal platformalarla əvəz olunur:
"İndi tələbələr və müəllimlər fiziki sinifə ehtiyac olmadan istədikləri yerdən dərslərdə iştirak edə bilərlər. Bu, həm tələbələr, həm də müəllimlər üçün daha çox çeviklik təmin edir. Distant təhsil və onlayn dərslər 2025-ci ildə də vacib olaraq qalacaq, bu tendensiya xüsusilə pandemiya prosesi ilə sürətlənmişdir. Təhsil müəssisələri virtual sinif otaqları, interaktiv təlim vasitələri və rəqəmsal məzmunla təchiz olunmuş təhsil platformalarından getdikcə daha çox istifadə etməklə tələbələrə zəngin öyrənmə təcrübəsi təqdim etməyi hədəfləyir. 2025-ci ilə yaxınlaşdıqca, təhsil dünyasında təlim keçmiş işçi qüvvəsi anlayışı da dəyişir. Ənənəvi təhsil modelləri əvəzinə rəqəmsal bacarıqlar, məlumatların təhlili, süni intellekt və kodlaşdırma kimi bacarıqlara malik şəxslərə daha çox tələbat var. Tələbələri bu yeni bacarıqlarla təchiz etmək üçün təhsil müəssisələri öz metodlarını yeniləyir. Bundan əlavə, təhsilə multidissiplinar yanaşmalar və innovativ tədris üsulları tələbələrə müxtəlif sahələrdə geniş bilik və bacarıqlar təklif edir. Hazırlanmış işçi qüvvəsi indi təkcə akademik biliklərə deyil, həm də tənqidi düşünmə, problem həll etmə və yaradıcılıq kimi bacarıqlara malik olmalıdır".
Ekspert süni intellektin təhsil dünyasında getdikcə daha böyük rol oynamağa başladığını deyir.
"İntellektual tədris sistemləri tələbələrin güclü və zəif tərəflərinə uyğunlaşdırılmış təhsil məzmunu təmin etməklə fərdiləşdirilmiş öyrənmə təcrübələrini təmin edir. Bu, müəllimlərin təhsildə rolunu yenidən müəyyənləşdirir. Süni intellektin adi dərsləri və qiymətləndirmələri öz üzərinə götürməsi ilə müəllimlər daha çox məsləhətçi və mentorluq vəzifələrini icra etmiş olurlar. Nəticədə, müəllim heyətində ənənəvi müəllimlərin sayında azalma müşahidə olunur, eyni zamanda təhsil məsləhətçiləri, texnoloqlar və məlumat analitikləri kimi yeni vəzifələr ön plana çıxır. Təhsildə metodlar da dəyişir. Hibrid təhsil modelləri tələbələrə həm ənənəvi, həm də onlayn öyrənmək imkanı verir. Bu modellər çevik öyrənmə imkanları yaradaraq, tələbələrin öyrənmə proseslərini daha yaxşı idarə etməyə imkan verir. Bundan əlavə, 2025-ci ildə layihə əsaslı öyrənmə təhsildə daha da əhəmiyyət kəsb edəcək. Tələbələr nəzəriyyə əvəzinə, real keysləri öyrənərək daha çox təcrübə toplayacaq və gerçək dünya problemlərinə həll yolları axtarıb tapmağa təşviq ediləcəklər. Bu yanaşma tələbələrin tənqidi düşüncə və problem həll etmə bacarıqlarını təkmilləşdirəcək və eyni zamanda öyrənmə prosesini daha mənalı və maraqlı edəcək. Rəqəmsallaşmanın yayılması rəqəmsal savadlılığın və məlumatların təhlükəsizliyinin əhəmiyyətini artırır. 2025-ci ildə tələbələrin nəinki məlumat əldə etmək imkanı, həm də bu məlumatdan düzgün istifadə etmək və qorumaq bacarığı olmalıdır. Təhsil müəssisələri tələbələri rəqəmsal bacarıqlar ilə təchiz etmək üçün kurikulumlarına xüsusi dərslər əlavə edəcəklər. Eyni zamanda, fərdi məlumatların təhlükəsizliyi və kibertəhlükəsizliklə bağlı maarifləndirmə tədbirləri həyata keçiriləcək", - deyə o qeyd edib.
Tələbələrin ehtiyacları məsələsinə toxunan mütəxəsis hər bir tələbənin fərqli öyrənmə tempi və üslubu olduğunu vurğuladı.
"2025-ci tədris ilinə doğru tələbələrin ehtiyacları da dəyişir. İndi hər bir tələbənin fərqli öyrənmə tempi və üslubu var. Buna görə fərdiləşdirilmiş təlim yanaşması getdikcə daha çox əhəmiyyət kəsb edəcək. Süni intellektlə dəstəklənən təhsil platformaları tələbələrin fərdi ehtiyaclarına uyğunlaşdırılmış dərs məzmunu təklif etməklə öyrənmə prosesini daha effektiv edir. Təhsildə fərdiləşdirmə təkcə akademik uğurları artırmır, həm də tələbələrin motivasiyasını və öyrənmək istəyini dəstəkləyir", deyə F.Əliyev əlavə edib.
