2025-ci ilə qədər Tacikistan təzə meyvənin ixrac həcmini 30 min tona çatdırmağı və 8 milyon dollardan çox gəlir əldə etməyi planlaşdırır.
Hafta.az-ın yazdığına görə, ölkənin əlaqədar qurumları ixracda lider olmuş ən gəlirli 7 meyvənin siyahısını açıqlayıb. Siyahıdakı meyvələr aşağıdakılardır:
1. Təzə ərik
İxracı 4,8 min ton, dövlətin qazancı 2 milyon dollar.
Ərik ənənəvi olaraq Tacikistanda yetişdirilən meyvədir. Ərik bağları üçün 60 min hektardan çox sahə ayrılıb. Məhsuldarlıq hektardan 34,7 sentnerə çatır və əsas becərilən rayonlar Suqd və Xatlon rayonlarıdır.
Ərik yetişdirilməsi üzrə lider İsfaradır, burada hətta ərik üçün abidə də qoyulub. Burada əriklərin 90-dan çox çeşidi, o cümlədən “Ahrori”, “Xurmaxı”, “Kafak”, “Binoqari”, “Mirsancali”, “Tajiboi”, “Muncuqlar”, “Luçak”, “Cavazak” və sair yetişdirilir.
2. Üzüm
İxracə 5,4 min ton, dövlətin qazancı 1,4 milyon dollar.
Tacikistanda üzüm bağlarının sahəsi təxminən 39,9 min hektardır və ümumi istehsal həcmi ildə 500 min tona çatır. Qışda üzümün ixracı davam edir ki, bu da Tacikistana beynəlxalq bazarda mövqeyimizi möhkəmləndirməyə imkan verir.
Bu gün ölkədə 300-dən çox üzüm növü yetişdirilir. Onların arasında ən məşhurları “Hüseyni”, “Qələbə”, “Şoxona”, “Peşpazak”, “Kişmişi”, “Toyfi”, “Cövzak” və sairdir. Bu yaxınlarda xarici növlər olan "İsabella", "Avatar" və başqaları yetişdirilməyə başlanıb.
3. Gavalı
İxracı 3,7 min ton, dövlətin qazancı 1,3 milyon dollar.
Qurutma texnologiyasının inkişafı və gavalılara marağın artması ilə bu meyvə məşhur ixrac məhsuluna çevrilib. Əsas istehsal Xatlon rayonunda cəmləşib, burada bu meyvənin 10-dan çox çeşidi yetişdirilir.
4. Püstə
İxracı 1,1 min ton, dövlətin qazancı 881 min dollar.
Tacikistanda püstə plantasiyaları əsasən təbii olsa da, onların ixracı artmaqda davam edir. Əsas bağlar Dəngərə, Fərxor və Pyanc rayonlarında yerləşir.
Respublikanın hər bir bölgəsinin yerli şəraitə uyğunlaşdırılmış öz yerli sortları var. Lakin onlar yüksək məhsuldarlıqla xarakterizə edilmir.
Ən yaxşı xarici sortlar əsasında qoz-fındıq və püstənin sənaye plantasiyalarının təşkili getdikcə yaxşılaşır.
5. Nektarin və şaftalı
İxracə 750 ton, dövlətin qazancı 823 min dollar.
Tacikistanda şaftalı bağları əsasən Suqd və Xatlon vilayətlərində yerləşir. İllik istehsal 30-32 min tona çatır ki, bu da bu meyvələrə MDB bazarlarında tələbat yaradır.
6. Albalı və şirin gilas
İxracı min ton, dövlətin qazancı 529,2 min dollar.
Vaxş və Hisar vadilərində yetişdirilən gilas ölkə ixracında mühüm yer tutur. Bu meyvələr Rusiya, Qazaxıstan və Belarusa göndərilir.
7. Limon
İxracı 495 ton, dövlətin qazancı 145 min dollar.
Limonçuluq ixrac üçün getdikcə daha perspektivli sahəyə çevrilir. Məhsulun əsas hissəsi sitrus meyvələrinə tələbatın xüsusilə yüksək olduğu qış mövsümündə ixrac edilir.
Tacikistanda 1,5 min hektardan çox ərazini ildə 50 min tondan çox məhsul verən limon bağları tutur.
Onlar əsasən Kumsangir rayonunda becərilir - burada əhalinin 90 faizi sitrus meyvəçiliyi ilə məşğul olur. Limon bağları və istixanalar üçün 100 hektardan çox torpaq sahəsi ayrılıb.
