“Hamımız həyatımızın bir nöqtəsində ağrı yaşayırıq, istər baş ağrısı, istər qarın ağrısı, istərsə də bədənimizin başqa bir yerindən qaynaqlanan ağrı. Ağrı, bədənimizdə bir şeyin səhv olduğunu göstərən bir siqnaldır. Deməli ağrı bizim dostumuzdur. Bizi müalicə üçün həkimə yönəldir. Biz ağrını faktiki və ya potensial toxuma zədələnməsi ilə bağlı bütün keçmiş insan təcrübələrini ehtiva edən xoşagəlməz hissiyyat və emosional təcrübə kimi müəyyən edirik”.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, bunu prof. dr. Hacı Əhməd Alıcı bildirib. Hacı Əhməd Alıcı xroniki ağrı sindromuna qarşı xəbərdarlıq edir:
“Ağrılarımızın çoxu müvəqqətidir. Ağrıya səbəb olan xəstəliyi aradan qaldırdığımız zaman ağrı kəsici istifadə etdikdə və ya müxtəlif davranışlarla ağrı öz-özünə yox olur və yenidən başlamaz. Bu növ ağrıya kəskin ağrı deyirik. Eyni ağrılar davam edərsə və ya təkrarlanırsa və 3 aydan çox davam edərsə, biz ağrının xroniki hala keçməsindən danışırıq" – mütəxəssis dedi.
"Ağrı başlayandan sonra davam edən xronikiləşmə prosesində ağrının qoruyucu, stimullaşdırıcı və məhdudlaşdırıcı təsiri ancaq müəyyən qədər olur. Xronikiləşmə prosesində , insan böyük ümidlə ağrının müalicəsi üçün çarə axtarır.
Kəskin ağrı dövründə təhlükəyə tez reaksiya verməyə imkan verən anksiyete üslubunda olan fərdin psixologiyası, xroniki ağrının psixoloji komponenti/sindromuna çevrilir, çoxölçülüdür , multidisipliner müayinə və müalicəsi olan və ağrının başlı başına bir xəstəlik olaraq ortaya çıxdığı, 3-6 aydan uzun sürən və uzun müddətli müalicə tələb edən, fərdiləşdirilmiş və çox ölçülü ağrılar olaraq təyin olunur sensor, emosional, davranış və idrak komponentləri daxildir.
Buna görə də, xroniki ağrı artıq bir simptom olaraq görünmür. İndi çoxölçülü bir sindromdur. Xroniki ağrı təkcə ağrı deyil. Artıq uzun müddət ağrılar yaşayan və sağalma ümidini itirmiş, çarəsiz, narahat, səbri və dözümü tükənmiş, ağrı ilə bağlı unikal təcrübələr qazanmış, bir sözlə, emosional təsirə məruz qalmış bir xəstə var. , psixoloji, fiziki və mənəvi cəhətdən. Ona görə də ağrı müalicəsinin effektli və uğurlu olması üçün daha kompleks proqram kimi həyata keçirilməlidir”.
Xroniki ağrıları olan xəstələrin özlərini fiziki və psixoloji olaraq stresli və daim narahat hiss etdiklərini ifadə edən Prof. Dr. Alıcı sözünə belə davam etdi: "Bu vəziyyət xəstədə və yaxınlarında qəzəb və məyusluğa səbəb ola bilər. Müalicə zamanı xroniki ağrının fiziki ölçüləri nəzərə alınmaqla yanaşı, ağrının ruhi və emosional tərəflərini də ağrı baxımından idarə etməliyik. Ağrınızın tətiklənməsini və şiddətini azaltmaq üçün psixoterapiya belə bir vəziyyətdə, xroniki ağrı bir simptom olmaqdan çıxdı və indi bir sindroma çevrildi və psixiatrik simptom birliyi olduqca yüksəkdir.
Bu, somatoform və ya depressiv pozğunluğun bir əlaməti kimi görünsə də, bəzən fiziki bir pozğunluq kimi insanın mənəvi aləmində pozulmalara səbəb ola bilər. Buna görə də, xroniki ağrı ilə əlaqəli psixoloji pozğunluqlarımız depressiya, yuxu pozğunluğu, anksiyete pozğunluğu, psixogen ağrı pozğunluğu, somatik simptom pozğunluğu, konversiya pozğunluğu və yalançı/faktiki pozğunluq kimi özünü göstərə bilər. Xroniki ağrılı xəstənin diaqnozu və qiymətləndirilməsində olduğu kimi müalicəyə də hər zaman qızıl standart sayılan multidisipliner şəkildə yanaşmaq lazımdır.
